woensdag 25 juni 2014

De werkelijke hulp aan Rwanda

Ik moet gedeeltelijk het boetekleed aantrekken. In een eerdere bijdrage poneerde ik de stelling dat de overheid geen verantwoording aflegt over de werkelijke uitgaven. Dat is niet correct. Dat doet de overheid wel. Dat gebeurt via het jaarverslag van de HGIS (Homogene Groep Internationale Samenwerking). In het voorjaar van elk jaar verschijnt deze om verantwoording af te leggen over het afgelopen jaar.

Ook voor het jaar 2013 zijn de uitkomsten in tussentijd vrijgekomen. Voor de jaren 2010 tot en met 2013 heb ik de werkelijke uitgaven voor ODA (Official Development Assistance) op een rijtje gezet.

Land
2013
2012
2011
2010
Ethiopië
56.702.000
61.628.000
41.523.000
37.489.000
51%
Bangladesh
53.946.000
51.771.000
55.792.000
60.860.000
-11%
Mali
43.292.000
28.470.000
42.513.000
42.517.000
2%
Mozambique
41.143.000
39.633.000
49.071.000
59.890.000
-31%
Rwanda
37.267.000
28.748.000
34.050.000
28.405.000
31%
Zuid-Sudan/Sudan
33.890.000
17.469.000
37.488.000
53.820.000
-37%
Afghanistan
29.964.000
22.251.000
31.694.000
34.820.000
-14%
Benin
28.460.000
16.042.000
19.984.000
23.469.000
21%
Indonesië
28.045.000
27.825.000
53.340.000
56.824.000
-51%
Uganda
27.195.000
19.624.000
10.189.000
26.220.000
4%
Burundi
24.434.000
10.978.000
10.626.000
12.292.000
99%
Kenia
24.118.000
20.392.000
13.243.000
13.335.000
81%
Jemen
16.286.000
14.395.000
3.421.000
19.209.000
-15%
Ghana
16.192.000
31.642.000
45.105.000
54.995.000
-71%
Palestijnse gebieden
13.443.000
15.897.000
19.258.000
18.781.000
-28%
Totaal donorlanden
474.377.000
406.765.000
467.297.000
542.926.000
-13%
Grote Meren
19.611.000
15.273.000
9.206.000
0
Midden Amerika
12.489.000
5.136.000
0
0
Hoorn van Afrika
2.916.000
0
0
0
Totaal regionaal programma
35.016.000
20.409.000
9.206.000
0
Colombia
9.589.000
10.906.000
14.309.000
17.026.000
-44%
Zuid-Afrika
6.381.000
15.730.000
21.012.000
24.525.000
-74%
Vietnam
477.000
6.581.000
13.700.000
16.419.000
-97%
Totaal transitielanden
16.447.000
33.217.000
49.021.000
57.970.000
-72%
Burkina Faso
32.177.000
31.994.000
38.668.000
41.042.000
-22%
Pakistan
18.792.000
22.984.000
17.727.000
26.971.000
-30%
Bolivia
15.919.000
29.048.000
37.432.000
35.000.000
-55%
Tanzania
7.497.000
22.964.000
47.867.000
44.441.000
-83%
Sudan
5.682.000
9.712.000
0
0
Zambia
5.348.000
6.470.000
14.628.000
26.893.000
-80%
Nicaragua
4.467.000
7.867.000
14.787.000
17.414.000
-74%
Senegal
4.405.000
11.479.000
19.259.000
23.047.000
-81%
Egypte
2.847.000
4.227.000
6.393.000
8.018.000
-64%
Guatemala
2.198.000
4.917.000
12.736.000
15.619.000
-86%
Congo
1.712.000
3.944.000
4.163.000
5.117.000
-67%
Suriname
1.641.000
3.551.000
33.318.000
56.748.000
-97%
Mongolië
282.000
2.199.000
4.407.000
6.577.000
-96%
Bosnië en Herzegovina
0
5.700.000
7.051.000
10.200.000
Zimbabwe
0
4.077.000
5.205.000
0
Bhutan
0
2.000.000
2.000.000
0
Kosovo
0
1.494.000
746.000
353.000
Moldavië
0
550.000
2.840.000
4.198.000
Georgië
0
116.000
224.000
2.352.000
Centraal Azië
0
62.000
3.255.000
0
Sri Lanka
0
62.000
74.000
718.000
Kaap Verdië
0
35.000
1.700.000
3.083.000
Macedonië
0
0
1.029.000
1.652.000
Armenië
0
0
618.000
1.020.000
Albanië
0
0
275.000
2.471.000
Totaal exitlanden
102.967.000
175.452.000
276.402.000
332.934.000
-69%
TOTAAL
628.807.000
635.843.000
801.926.000
933.830.000
-33%

Wat betreft Rwanda valt op dat bij de werkelijke uitgaven Rwanda een beetje achterblijven bij de geplande uitgaven in vergelijking met andere landen. Bij de geplande uitgaven was Rwanda van een veertiende plaats in 2010 via achtste in 2011 en 2012 opgeschoven naar de tweede plaats in 2013. Bij de werkelijke uitgaven is Rwanda van een dertiende plek in 2010 via een elfde (2011) en een zevende (2012) opgeschoven naar plek vijf in 2013. Zou het dan toch zijn dat er in 2013 flink gekort is op de uitgaven? Wel blijft de conclusie dat gedurende al die jaren de uitgaven richting Rwanda flink zijn gestegen. De planning was een stijging van 66 %, in werkelijkheid is het 31 % geworden, nog altijd een stijging die ruim boven het gemiddelde ligt.

Wat dan weer tegenvalt bij de overheid is dat ze bij de werkelijke uitgaven per land geen vergelijking maken met de geplande uitgaven. Het lijkt wel of ze bang zijn om echt verantwoording af te leggen. Want dan moet je misschien gaan uitleggen waarom er voor een land veel meer is uitgegeven, maar nog vaker ook veel minder. Omdat het HGIS geen vergelijking maakt tussen planning en werkelijkheid heb ik het zelf maar gedaan, voor de jaren 2010 tot en met 2013.

Land
2011
2011
2010
2010
werkelijk
plan
werkelijk
plan
Ethiopië
41.523.000
35.400.000
17%
37.489.000
37.768.000
-1%
Bangladesh
55.792.000
55.955.000
0%
60.860.000
58.200.000
5%
Mali
42.513.000
52.363.000
-19%
42.517.000
52.013.000
-18%
Mozambique
49.071.000
53.200.000
-8%
59.890.000
54.600.000
10%
Rwanda
34.050.000
44.100.000
-23%
28.405.000
30.600.000
-7%
Zuid-Sudan/Sudan
37.488.000
66.600.000
-44%
53.820.000
60.000.000
-10%
Afghanistan
31.694.000
16.950.000
87%
34.820.000
22.000.000
58%
Benin
19.984.000
29.059.000
-31%
23.469.000
29.510.000
-20%
Indonesië
53.340.000
71.425.000
-25%
56.824.000
72.070.000
-21%
Uganda
10.189.000
27.532.000
-63%
26.220.000
26.299.000
0%
Burundi
10.626.000
2.295.000
363%
12.292.000
13.864.000
-11%
Kenia
13.243.000
14.872.000
-11%
13.335.000
14.672.000
-9%
Jemen
3.421.000
23.412.000
-85%
19.209.000
24.402.000
-21%
Ghana
45.105.000
58.061.000
-22%
54.995.000
58.288.000
-6%
Palestijnse gebieden
19.258.000
22.200.000
-13%
18.781.000
22.200.000
-15%
Totaal donorlanden
467.297.000
573.424.000
-19%
542.926.000
576.486.000
-6%
Grote Meren
9.206.000
0
0
0
Midden Amerika
0
0
0
0
Hoorn van Afrika
0
0
0
0
Totaal regionaal programma
9.206.000
0
0
0
Colombia
14.309.000
18.200.000
-21%
17.026.000
18.250.000
-7%
Zuid-Afrika
21.012.000
24.750.000
-15%
24.525.000
26.250.000
-7%
Vietnam
13.700.000
15.625.000
-12%
16.419.000
21.000.000
-22%
Totaal transitielanden
49.021.000
58.575.000
-16%
57.970.000
65.500.000
-11%
Pakistan
17.727.000
33.292.000
-47%
26.971.000
39.600.000
-32%
Suriname
33.318.000
36.456.000
-9%
56.748.000
57.403.000
-1%
Bolivia
37.432.000
42.064.000
-11%
35.000.000
39.746.000
-12%
Congo
4.163.000
4.500.000
-7%
5.117.000
4.000.000
28%
Tanzania
47.867.000
66.558.000
-28%
44.441.000
67.558.000
-34%
Kosovo
746.000
4.000.000
-81%
353.000
0
Senegal
19.259.000
30.756.000
-37%
23.047.000
28.825.000
-20%
Burkina Faso
38.668.000
43.300.000
-11%
41.042.000
43.550.000
-6%
Zambia
14.628.000
43.000.000
-66%
26.893.000
46.600.000
-42%
Nicaragua
14.787.000
19.458.000
-24%
17.414.000
19.476.000
-11%
Egypte
6.393.000
8.046.000
-21%
8.018.000
8.676.000
-8%
Guatemala
12.736.000
15.500.000
-18%
15.619.000
15.550.000
0%
Mongolië
4.407.000
7.298.000
-40%
6.577.000
7.216.000
-9%
Sudan
0
0
0
0
Bosnië en Herzegovina
7.051.000
9.000.000
-22%
10.200.000
10.000.000
2%
Zimbabwe
5.205.000
0
0
0
Bhutan
2.000.000
0
0
0
Centraal Azië
3.255.000
0
0
0
Moldavië
2.840.000
4.801.000
-41%
4.198.000
5.176.000
-19%
Kaap Verdië
1.700.000
1.100.000
55%
3.083.000
2.925.000
5%
Macedonië
1.029.000
516.000
99%
1.652.000
1.692.000
-2%
Armenië
618.000
343.000
80%
1.020.000
1.000.000
2%
Albanië
275.000
0
2.471.000
3.400.000
-27%
Georgië
224.000
615.000
-64%
2.352.000
2.740.000
-14%
Sri Lanka
74.000
0
718.000
200.000
259%
Totaal exitlanden
276.402.000
370.603.000
-25%
332.934.000
405.333.000
-18%
TOTAAL
801.926.000
1.002.602.000
-20%
933.830.000
1.047.319.000
-11%

Land
2013
2013
2012
2012
werkelijk
plan
werkelijk
plan
Ethiopië
56.702.000
52.943.000
7%
61.628.000
38.623.000
60%
Bangladesh
53.946.000
60.222.000
-10%
51.771.000
46.284.000
12%
Mali
43.292.000
pm
28.470.000
51.161.000
-44%
Mozambique
41.143.000
44.715.000
-8%
39.633.000
52.822.000
-25%
Rwanda
37.267.000
56.710.000
-34%
28.748.000
32.695.000
-12%
Zuid-Sudan/Sudan
33.890.000
52.850.000
-36%
17.469.000
52.065.000
-66%
Afghanistan
29.964.000
39.364.000
-24%
22.251.000
31.500.000
-29%
Benin
28.460.000
31.750.000
-10%
16.042.000
14.945.000
7%
Indonesië
28.045.000
34.929.000
-20%
27.825.000
47.040.000
-41%
Uganda
27.195.000
25.468.000
7%
19.624.000
6.088.000
222%
Burundi
24.434.000
24.900.000
-2%
10.978.000
7.500.000
46%
Kenia
24.118.000
27.553.000
-12%
20.392.000
16.717.000
22%
Jemen
16.286.000
18.779.000
-13%
14.395.000
17.281.000
-17%
Ghana
16.192.000
46.577.000
-65%
31.642.000
39.969.000
-21%
Palestijnse gebieden
13.443.000
15.307.000
-12%
15.897.000
14.671.000
8%
Totaal donorlanden
474.377.000
532.067.000
-11%
406.765.000
469.361.000
-13%
Grote Meren
19.611.000
26.500.000
-26%
15.273.000
27.400.000
-44%
Midden Amerika
12.489.000
15.000.000
-17%
5.136.000
0
Hoorn van Afrika
2.916.000
0
0
0
Totaal regionaal programma
35.016.000
41.500.000
-16%
20.409.000
27.400.000
-26%
Colombia
9.589.000
7.973.000
20%
10.906.000
8.890.000
23%
Zuid-Afrika
6.381.000
5.869.000
9%
15.730.000
12.280.000
28%
Vietnam
477.000
1.000.000
-52%
6.581.000
12.120.000
-46%
Totaal transitielanden
16.447.000
14.842.000
11%
33.217.000
33.290.000
0%
Pakistan
18.792.000
18.510.000
2%
22.984.000
20.145.000
14%
Suriname
1.641.000
7.966.000
-79%
3.551.000
20.331.000
-83%
Bolivia
15.919.000
14.674.000
8%
29.048.000
28.830.000
1%
Congo
1.712.000
1.000.000
71%
3.944.000
1.500.000
163%
Tanzania
7.497.000
11.773.000
-36%
22.964.000
27.514.000
-17%
Kosovo
0
550.000
1.494.000
594.000
152%
Senegal
4.405.000
8.775.000
-50%
11.479.000
11.989.000
-4%
Burkina Faso
32.177.000
30.400.000
6%
31.994.000
31.274.000
2%
Zambia
5.348.000
13.569.000
-61%
6.470.000
14.434.000
-55%
Nicaragua
4.467.000
4.283.000
4%
7.867.000
10.562.000
-26%
Egypte
2.847.000
3.960.000
-28%
4.227.000
4.874.000
-13%
Guatemala
2.198.000
2.554.000
-14%
4.917.000
9.763.000
-50%
Mongolie
282.000
611.000
-54%
2.199.000
3.861.000
-43%
Sudan
5.682.000
0
9.712.000
0
Bosnië en Herzegovina
0
0
5.700.000
5.400.000
6%
Zimbabwe
0
0
4.077.000
3.200.000
27%
Bhutan
0
0
2.000.000
2.000.000
0%
Centraal Azië
0
0
62.000
0
Moldavië
0
0
550.000
0
Kaap Verdië
0
0
35.000
0
Macedonië
0
0
0
0
Armenië
0
0
0
0
Albanië
0
0
0
0
Georgië
0
0
116.000
0
Sri Lanka
0
0
62.000
0
Totaal exitlanden
102.967.000
118.625.000
-13%
175.452.000
196.271.000
-11%
TOTAAL
628.807.000
707.034.000
-11%
635.843.000
726.322.000
-12%

Over de gehele linie is vast te stellen dat in elk jaar er flink minder is uitgegeven dan begroot. Ook is te zien dat de situatie per land heel verschillend is. Bij het ene land wordt heel veel meer uitgegeven dan begroot en bij vele andere landen wordt er flink minder uitgegeven dan gepland. Voor Rwanda is in elk jaar minder uitgegeven dan wat is begroot. Voor de jaren 2010, 2011 en 2012 is de afwijking bij Rwanda ongeveer in lijn met de algemene trend. Alleen in 2013 is de afwijking wel wat groter dan in andere jaren en ook in vergelijking met andere landen. Er wordt maar liefst 34 % minder uitgegeven dan gepland. Zou het dan toch zo zijn dat hier het bevriezen en stopzetten van de begrotingssteun zijn weerslag heeft gekregen?

Om hier achter te komen heb ik voor Rwanda een en ander in detail uitgezocht en samengevat. Met als resultaat de volgende uitkomst.

Rwanda
2011
2011
2010
2010
werkelijk
plan
werkelijk
plan
Goed bestuur
6.607.000
6.300.000
5%
5.671.000
6.400.000
-11%
Kwaliteit OS
125.000
0
6.000
0
Ondernemingsklimaat
14.088.000
11.200.000
26%
10.528.000
12.200.000
-14%
Onderwijs
6.200.000
7.600.000
-18%
6.200.000
6.000.000
3%
Milieu en water
7.030.000
19.000.000
-63%
6.000.000
6.000.000
0%
Totaal
34.050.000
44.100.000
-23%
28.405.000
30.600.000
-7%


Rwanda
2013
2013
2012
2012
werkelijk
plan
werkelijk
plan
Veiligheid
5.954.000
9.510.000
-37%
1.938.000
1.485.000
31%
Voedselzekerheid
26.772.000
22.360.000
20%
13.320.000
15.800.000
-16%
Armoedebeleid
214.000
200.000
7%
195.000
0
Private sector ontwikkeling
1.299.000
9.140.000
-86%
2.358.000
6.450.000
-63%
Duurzaamheid
2.827.000
11.000.000
-74%
10.937.000
8.960.000
22%
Waterbeheer
201.000
4.500.000
-96%
0
0
Totaal
37.267.000
56.710.000
-34%
28.748.000
32.695.000
-12%

Bij de rubriek ‘Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde’ is in 2013 ruim 3,5 miljoen euro minder uitgegeven dan gepland. Dan zou dan een indicatie kunnen zijn dat er inderdaad gekort is op de justitiesector, want dat beleid zou hier onder moeten vallen. Maar het is zeker niet de vijf miljoen euro korting waarover wordt gesproken.

In augustus 2012 zou er al sprake zijn van bevriezing van steun en in december 2012 is besloten tot stopzetting van de steun. Het zou dan gaan om vijf miljoen euro. In 2012 wordt bij ‘Veiligheid, goed bestuur en rechtsorde’ meer uitgegeven dan begroot. In 2013 wordt er minder uitgegeven. Als je de jaren 2012 en 2013 optelt, dan is er ongeveer drie miljoen minder uitgegeven. Het zou kunnen zijn dat dit de straf is die Nederland heeft opgelegd, maar dan is deze maar ten dele uitgevoerd. Het heeft er alle schijn van dat er meer met woorden iets gezegd is, dan dat er werkelijk een daad door Nederland is gesteld.

Voor het jaar 2013 is ook te zien dat voor de rubrieken duurzaamheid, waterbeheer en private sector ontwikkeling ruim minder uitgeven is dan begroot. Zowel procentueel als in absolute getallen is hier minder uitgegeven dan begroot in vergelijking met de rubriek die over veiligheid gaat. Zou op deze onderdelen dan ook een straf uitgedeeld zijn door Nederland? Of is hier gewoon sprake van klungeligheid? We hebben samen mooie plannen gemaakt, maar het is ons totaal niet gelukt om maar iets van de grond te krijgen.

Zo ver mij bekend is er geen verdere toelichting te vinden waarom de werkelijke uitgaven zo veel afwijken van de begroting. In het jaarverslag van HGIS staat het niet vermeld. Over Rwanda wordt de toelichting niet gesproken. Het blijft dus gissen naar het waarom. Misschien zal ik er ooit een keer achter komen, maar waarschijnlijk zal dat nooit gebeuren.